Skip to main content

Έλλειψη επικοινωνίας στο ζευγάρι: Λύνεται το πρόβλημα;

από την Έφη Μαγουλά

Η επικοινωνία ανάμεσα στο ζευγάρι είναι ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία της σχέσης. Πολλά ζευγάρια παραπονιούνται ότι η επικοινωνία μεταξύ τους χάθηκε χωρίς καν να καταλάβουν το πως και το γιατί. Παρότι φαίνεται να συνεννοούνται σε απλά και πρακτικά ζητήματα της καθημερινότητας, αισθάνονται ότι μεταξύ τους υπάρχει μια απόσταση, ένα χάσμα. Πολλά από αυτά οδηγούνται σε θεραπεία ζεύγους, διαπιστώνοντας ότι παρότι ζουν μαζί 20-30 χρόνια τελικά δε γνωρίζουν ο ένας τον άλλον. Δε γνωρίζει ο ένας τις βαθύτερες ανάγκες του άλλου, τις επιθυμίες και τους φόβους του.

Μια σημαντική αιτία της απουσίας επικοινωνίας ανάμεσα στο ζευγάρι είναι η αδυναμία ή απροθυμία κατανόησης του άλλου. Ο καθένας από τους δυο μπαίνει στη σχέση έχοντας ήδη καταγεγραμμένη μέσα του τη δική του προσωπική ιστορία. Οι δυο σύντροφοι, έχοντας μεγαλώσει και εκπαιδευτεί συναισθηματικά σε διαφορετικό περιβάλλον, είναι επόμενο να χρησιμοποιούν έναν διαφορετικό κώδικα επικοινωνίας. Αρκετά συχνά μιλώντας με τον άλλον αντιλαμβανόμαστε ότι καταστάσεις και γεγονότα που ζήσαμε από κοινού δεν έχουν  την ίδια σημασία και για τους δύο μας. Αυτό συμβαίνει γιατί αποκωδικοποιούμε τις πληροφορίες που λαμβάνουμε από το  εξωτερικό  περιβάλλον χρησιμοποιώντας ο καθένας το δικό του κώδικα. Πολύ συχνά δυστυχώς απομονώνουμε τις πράξεις κάποιου από τα συναισθήματα που τις συνοδεύουν, με αποτέλεσμα η συμπεριφορά του να δείχνει σ’ εμάς ακατανόητη ή ακόμα και παρεξηγήσιμη.

Τι άραγε μπορεί να γεφυρώσει αυτή την απόσταση από τον άλλο; Η απάντηση δεν είναι άλλη από την προσπάθειά μας να εκφράσουμε τις ανάγκες και τα συναισθήματά μας καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα. Μια τέτοια κίνηση όμως θα κατέληγε σε έναν μονόλογο χωρίς ανταπόκριση αν δε συνοδευόταν και από την προσπάθειά μας να κατανοήσουμε και την άλλη πλευρά. Παρότι όμως αυτό φαίνεται απλό, στην πράξη αποδεικνύεται για τον καθένα μια μεγάλη πρόκληση.

Από μικρά παιδιά μάθαμε να κρύβουμε τα συναισθήματά μας. Όταν χτυπούσαμε και τρέχαμε κλαίγοντας στην αγκαλιά των γονιών μας να τους πούμε ότι πονάμε, ακούγαμε τη γνωστή απάντηση: «δεν έχεις τίποτα, στάματα να κλαις, πάει πέρασε!». Σε άλλες περιπτώσεις η θλίψη, η απογοήτευση ή ο θυμός έδειχνε να δυσκολεύει και να βαραίνει τους γονείς, με αποτέλεσμα να μας οδηγεί σε ένα αίσθημα ενοχής. Έτσι η έκφραση των αρνητικών συναισθημάτων μετατράπηκε σταδιακά σε μια σχεδόν απαγορευμένη συνθήκη!

Αργότερα, ως ενήλικες, φυλακισμένοι στην προσπάθεια να προβάλουμε μια καλή εικόνα του εαυτού μας, φοβόμαστε να εκθέσουμε στον άλλον τα συναισθήματά μας. Αγωνιούμε μήπως εκφράζοντας το ενδιαφέρον μας για τον άλλο και τη σημασία που έχει για εμάς φανούμε αδύναμοι, ευάλωτοι ή εξαρτημένοι. Συχνά μάλιστα δεν εκφραζόμαστε από φόβο μήπως πιέσουμε τον άλλον και τελικά τον χάσουμε. Από την άλλη πλευρά, οτιδήποτε εκφράζει προς εμάς ο άλλος – πέρα από λόγια που επιβεβαιώνουν την αγάπη του - σπεύδουμε να το ερμηνεύσουμε με καχυποψία, άλλοτε σαν απειλή και άλλοτε ως προσωπική επίθεση.

Δυστυχώς, με το να επιμένει ο καθένας στα δικά του «αυτονόητα», αγνοούμε πόσο σπουδαίο κομμάτι σε μια σχέση είναι να υπάρχει χώρος τόσο για τον έναν όσο και για τον άλλον.

Η Έφη Μαγουλά είναι ψυχοθεραπεύτρια Ομάδας, Ζεύγους και Οικογένειας